Minęłyśmy półmetek naszego relacyjnego maratonu w kierunku szczęśliwego rodzicielstwa. Opowiedziałyśmy Ci już o siedmiu drogowskazach i dzisiaj przyszedł czas na ósmy, którym jest proaktywność. Pamiętasz jak przy okazji omawiania spokoju i uważności zachęcałyśmy Cię do zatrzymywania się? Do bycia świadomą tego co dzieje się z Tobą tu i teraz oraz tego co Cię otacza? Dlaczego o tym wspominamy? Ponieważ jest to jeden z istotnych elementów proaktywności. Wyjaśnimy to w dalszej części wpisu. Teraz pewnie nasuwa Ci się pytanie:

Czym jest proaktywność?

Proaktywność naszym zdaniem jest wolnością, ponieważ podstawowym jej elementem jest wybór. Decyzja na temat podejmowanych przez nas działań lub ich zaniechania. Wybór ten musi być świadomy, ponieważ człowiek proaktywny bierze odpowiedzialność za swoje decyzje. Co za tym idzie skupia się przede wszystkim na tych obszarach swojego życia, na które ma wpływ. Podejmuje inicjatywę i zobowiązania oraz stara się ich dotrzymywać. W kontakcie z innymi, ale też z samym sobą stara się stosować komunikację empatyczną (tutaj możesz przeczytać więcej na ten temat).

Przeciwieństwem tej postawy jest reaktywność, w której człowiek jak sama nazwa wskazuje po prostu reaguje na bodźce. Na bodźce zewnętrzne przez co w pewien sposób poddaje się otoczeniu, losowi, przeznaczeniu – można różnie to nazywać. Myśląc o takiej osobie przychodzą nam do głowy określenia “Jakiego mnie Boże stworzyłeś, takiego mnie masz” czy też “Biednemu zawsze wiatr w oczy” albo “Zachowuje się jak chorągiewka na wietrze”. To znaczy, że wszystko lub prawie wszystko co się dzieje w jego życiu jest zasługą, a częściej winą kogoś lub czegoś innego. Tak jak w domino – kiedy jeden klocek upada, potrąca następny i zatrzymanie reakcji wydaje się nieuniknione.

Czy proaktywność jest możliwa w każdej sytuacji?

W odróżnieniu od tego, osoba proaktywna bierze odpowiedzialność za swoje życie. Zdaje jednak sobie sprawę z tego, że nie na wszystko ma wpływ. Jest wiele takich obszarów, których nie możemy sami swobodnie kształtować. Jest to tak zwany krąg zainteresowań.

Najlepszym przykładem jest pogoda. Nieraz chciałybyśmy być szamanami i umieć zaczarować aurę, ale wiemy dobrze, że jest to niemożliwe. Możesz stwierdzić, że skoro nie możemy wpływać na pogodę, to możemy wyłącznie na nią reagować. Masz rację, ale w tej reakcji możesz wykazać zarówno postawę proaktywną, jak i reaktywną. Osoba reaktywna na złą pogodę zacznie narzekać i obwini ją za swoje złe samopoczucie. Proaktywna po prostu się do niej odpowiednio, mówiąc przewrotnie, dostosuje, a właściwie podejmie decyzję jaką wobec niej przyjmie postawę i nastawienie. To znaczy właściwie się ubierze, żeby czuła się komfortowo wychodząc na zewnątrz lub zorganizuje sobie przyjemnie czas w domu. Są osoby, które często odczuwają niekorzystne warunki pogodowe. Co wtedy? Wtedy warto wrzucić bieg “odpuszczanie” i pozwolić sobie na odpoczynek.

Podobnie w przypadku sytuacji, na które względnie nie masz wpływu. Na przykład nie możesz wpłynąć w 100% na zachowania czy słowa innych ludzi. Może Ci się wydawać, że masz takie moce w stosunku do swoich dzieci, ale życie pewnie już nieraz pokazało Ci, że jest inaczej. Tym bardziej spotykając na swojej drodze osobę dorosłą, nie wiesz co od niej usłyszysz. Kiedy padają z jej ust przykre słowa możesz zareagować dwojako. Reaktywnie czyli automatem np. wpadając w złość i odpłacając pięknym za nadobne lub popadając prawie w rozpacz zadręczając się usłyszanymi słowami.

Przyjmując postawę proaktywną masz o wiele więcej możliwości reakcji.

Tutaj właśnie przyda się to czego nauczyłaś się przy okazji zatrzymywania, ponieważ pomiędzy bodźcem, a reakcją jest przestrzeń na podjęcie decyzji. Jeśli potrafisz na moment się zatrzymać, to możesz dokonać wyboru działania jakie podejmiesz. I tutaj, o dziwo, działaniem może być brak działania. Możesz nie zareagować, nie wdawać się w dyskusję i odejść od tej osoby. A możesz też zastanowić się nad tym co właśnie usłyszałaś. Może przypadkiem, mimo że przykre, to usłyszane słowa są prawdziwe. I znowu Twoja kolejna reakcja może być różna. W zależności od stopnia wtajemniczenia w praktykę proaktywności możesz zapytać tę osobę dlaczego tak sądzi. A potem wdać się z nią w rozmowę lub po prostu przyjąć usłyszaną argumentację i zastanowić się nad tym później. Wyższa szkoła jazdy to podziękować za krytykę, radę czy ocenę.

Tak jak już wspomniałyśmy na początku, proaktywność jest dokonywaniem wyborów. Wyborem Twojego sposobu reakcji na sytuacje, na które nie masz wpływu. Decyzją o nieprzejmowaniu się obszarami, których nie możesz kształtować.

Skupiaj się na własnej strefie wpływu

W życiu każdej z nas występują dwie podstawowe strefy. Krąg zainteresowań, o którym pisałyśmy powyżej oraz strefa wpływu czyli obszar, który sama możesz kształtować. Ktoś kto działa proaktywnie skupia się przede wszystkim na strefie wpływu. Nie traci czasu i energii na coś czego nie może zmienić, ale też nie czeka, aż coś się zdarzy samo tylko podejmuje inicjatywę. Nie rozpamiętuje przeszłości, ale analizuje to co się wydarzyło i wyciąga wnioski na przyszłość. Tak jak już wcześniej zaznaczyłyśmy, bierze odpowiedzialność za swoje życie. Podejmuje zobowiązania i stara się w nich wytrwać. A jeśli z nich rezygnuje, to podejmuje świadomą decyzję i przyjmuje jej konsekwencje.

Możesz pomyśleć, że ciężko być osobą proaktywną. Jednak naszym zdaniem będąc mamą w wielu sytuacjach, nawet nie zdając sobie z tego sprawy, jesteś proaktywna. Szczególnie wszędzie tam gdzie chodzi o dobro Twoich dzieci. Na przykład dbasz o ich zdrowie przez odpowiednie jedzenie, kontrolne wizyty u lekarza czy szczepienia. A skoro czytasz ten tekst, to starasz się dowiedzieć co zrobić, żeby być świadomą mamą. Nie pozostawiasz wychowania swoich dzieci losowi, bo wiesz że masz na nie decydujący wpływ.

Skoro więc potrafisz być proaktywna w tym zakresie, to możesz wprowadzić tę postawę także do innych swoich działań. W proaktywności chodzi również o to, żeby starać się poszerzać swoją strefę wpływu. Na przykład, jeśli będziesz pracowała ze swoimi emocjami, to Twoja strefa wpływu może się rozszerzyć na obszary, w których do tej pory działałaś z automatu.

Proaktywność nie taka straszna jak ją opisują

Wiemy, że może Ci się teraz wydawać, że to wszystko o czym dzisiaj przeczytałaś jest bardzo trudne do wprowadzenia w życie. Jak nie przejmować się tym co mówią inni, szczególnie jeśli dotyczy to naszych dzieci? Przecież chcemy być najlepszymi mamami jakimi potrafimy i zapewnić naszym dzieciom wszystko co najlepsze. Ochronić je przed każdym niebezpieczeństwem i przykrością. Denerwujemy się zostawiając je pod opieką innych osób, nawet ich własnych ojców. A to nie sprzyja budowaniu postawy proaktywnej. Nie martw się, tak jak wszystkich nawyków, proaktywności możesz się nauczyć. Zgadzamy się, że jest to chyba jeden z trudniejszych drogowskazów. Jednak naszym zdaniem naprawdę warto nad nim pracować. Bardzo przydadzą Ci się tutaj wcześniejsze nawyki, szczególnie spokój, empatia, uważność, wdzięczność i wytrwałość. Dzięki nim proaktywność nie będzie taka straszna jak ją opisałyśmy.

Po prostu zacznij od małych kroków. Może na początek spróbuj przestać przejmować się pogodą i z wdzięcznością przyjmuj aurę, którą powita Cię każdy dzień. W końcu “taki mamy klimat”. Staraj się świadomie reagować na różne sytuacje, które Cię w życiu spotykają. No i przede wszystkim skupiaj się na tym na co masz wpływ. Weź odpowiedzialność za swoje życie. Podejmuj działania wszędzie tam gdzie chcesz coś zmienić. Nie czekaj, aż ktoś inny zdecyduje za Ciebie. Wyjdź naprzeciw innym ludziom, szczególnie pozostałym członkom rodziny. Okazuj im miłość, wsparcie i szacunek, jeśli chcesz żeby oni też Ci ją okazywali. Poszerzaj swoją strefę wpływu, nie tylko tą zewnętrzną, ale przede wszystkim wewnętrzną. W końcu tylko Ty decydujesz o sobie.

Ćwiczenie – Kopalnia talentów

Poniżej przedstawiamy Ci ćwiczenie, które na pierwszy rzut oka może wydać się niepowiązane z tematem. Jednak to właśnie Twoje sukcesy, które osiągasz dzięki talentom pokazują najlepiej jaki masz wpływ na własne życie. Na czym polega ćwiczenia?

Przygotuj 10 kartek papieru. Przypomnij sobie 10 swoich osiągnięć, z których jesteś dumna. Przypominamy – Twoich! To nie muszą być sukcesy na skalę hollywoodzkich gwiazd, tylko Twoje. Nie oceniaj czy są wystarczające dobre czy to takie nic. Jeśli o nich pomyślałaś to znaczy, że to właśnie one.
Na górze każdej kartki zapisz jedno z osiągnięć.
Pod każdym z nich wypisz wszystkie Twoje mocne strony, wiedzę, talenty, cechy charakteru, kompetencje, które pomogły Ci w zrealizowaniu tego osiągnięcia. Co wpłynęło na to, że poprowadziłaś temat od początku do końca? Co Cię wspierało?
Na koniec wybierz to co powtarzało się najczęściej. To Twoje mocne strony, które dla Ciebie są stosunkowo naturalne i być może na co dzień ich nie zauważasz, a one bardzo mocno wpływają na Twoje osiągnięcia.

Jeśli interesuje Cię temat rozwoju i podejścia do rozwoju od strony talentów to zachęcamy Cię do wykonania testu Gallupa. Jesteśmy nim zachwycone i często korzystamy z tej wiedzy w swojej codzienności. To nie jest lokowanie produktu 🙂 Gdyby instytut Gallupa płacił nam za każde polecenie, być może nie musiałybyśmy już zarabiać do końca życia.